تحلیل جامعه شناختی نهادی شدن جنبش زیدبن علی
نویسندگان
چکیده
جنبش های شیعی در دوره ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش ها با نقش محوری گروههای اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش ها و قیام ها از دیدگاه جامعه شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن ها کمک شایانی می کند. جنبش زید (79-122ق/ 698-740م) ضد امویان را میتوانیم جنبشی اجتماعی- انقلابی به شمار آوریم که خواستار سرنگونی هرچه سریعتر نظام حاکم اموی بود. اگرچه این قیام براساس ایدئولوژی و اهداف ویژه طراحی شد، پس از چندی به طور ناگهانی شکست خورد. جامعهشناسان برای تحلیل جنبش های اجتماعی و انقلابی، الگوها و مراحلی را درنظر گرفته اند. ئی.گتیز، جامعه شناس مشهور، بر این باور است که بیشتر جنبش های اجتماعی چهار مرحله داشته اند؛ ازاین رو در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از دیدگاه جامعهشناسی او درمورد جنبش های اجتماعی و نیز با استناد به منابع شیعی و سنی، درپی پاسخ گویی به این پرسش هستیم که علت شکست جنبش زید و نهادی نشدن آن چه بوده است. دستاورد پژوهش حاضر این است که جنبش انقلابی زیدبن علی به دلیل اقدامات سریع حاکمیت برای ازبین بردن بحران های سیاسی حکومت در «مرحله ی برانگیختگی» و به دنبال آن، طرح دیدگاههای شتاب زده درمورد مسئله ی امامت ازسوی زید بدون درنظر گرفتن فضای عمومی جامعه، در جذب حامیان (مرحله ی قالب ریزی) پیروز نبود و به همین دلیل با شکست روبه رو شد و به مرحله ی نهادی شدن نرسید. واژگان کلیدی: زیدبن علی(ع)، قیام، جنبش انقلابی، امویان، جامعه شناسی، مراحل جنبش.
منابع مشابه
تحلیل جامعه‌شناختی نهادی شدن جنبش زیدبن علی
جنبش‌های شیعی در دوره‌ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش‌ها با نقش محوری گروههای اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی‌ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن‌ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش‌ها و قیام‌ها از دیدگاه جامعه‌شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن‌ها کمک شایانی می‌کند. جنبش زید (79-122ق/ 698-...
متن کاملتحلیل جامعه شناختی مفهوم عدالت از دیدگاه حضرت علی (ع)
هدف مقاله حاضر، واکاوی اندیشه های اجتماعی و سیاسی حضرت علی، به ویژه درباره عدالت است. این مقاله سعی دارد مفهوم عدالت و ابعاد آن را از دیدگاه ایشان بررسی کند. در این مطالعه، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی از متن کتاب نهج البلاغه، به مثابه متن اصلی، مقوله های مرتبط با عدالت استخراج گردید. یافته های تحلیل محتوا نشان می دهد مفهوم عدالت ، کلیدی ترین و باارزش ترین مفهوم در نظام فکری، و مبنایی ت...
متن کاملبررسی جامعه شناختی همگرایی و واگرایی گروههای ملی و مذهبی در جنبش ملی شدن نفت ایران
تاریخ معاصر ایران مملو از تعاملات و روابط ناهمسان میان نخبه گان سیاسی کشور بوده است، و جنبش ملی شدن صنعت نفت هم یکی از نقاط عطف تاریخ سیاسی و اجتماعی این ملت بزرگ است.
15 صفحه اولتحلیل جامعه شناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی
نهادهای اجتماعی جامعه ایران در سیر تحولات ناشی از مدرنیته به‌طور کامل، یک‌سان و هم‌زمان دچار تغییر نشدند. در این میان، سطوح خرد، میانه و کلان در ساختار خانواده به‌گونه‌ای ناهماهنگ نسبت به تغییرات جامعه، متأثر گردید. از این رو، امروزه شاهد برهم‌کنشی ناسازگار بین برخی از اجزای مرتبط با خانواده سنتی با پاره‌ای از ارزش‌های برخاسته از مدرنیته می‌باشیم. هم‌چنین، به‌دلیل عدم سنخیت برخی از تحولات خانوا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
تاریخ اسلام و ایرانناشر: دانشگاه الزهرا
ISSN 885X-2008
دوره 24
شماره 23 2015
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023